Bác sĩ mách cách phòng tránh viêm phúc mạc khi lọc màng bụng ngoại trú

Nhận biết sớm triệu chứng tránh hậu quả nghiêm trọng

BSCKII Nguyễn Thị Huyền, Chuyên gia Thận tiết niệu, Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, viêm phúc mạc là biến chứng khá thường gặp ở bệnh nhân lọc màng bụng liên tục ngoại trú (CAPD).

CAPD xảy ra khi màng bụng phản ứng viêm do nhiễm vi khuẩn hoặc do nấm. Nếu phát hiện sớm, điều trị đầy đủ, kịp thời bệnh nhân có thể hồi phục tốt và tiếp tục phương pháp lọc màng bụng. Tuy nhiên nếu chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị dễ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng thậm chí phải từ bỏ phương pháp điều trị này (rút catheter lọc màng bụng).

Theo BSCK2 Nguyễn Thị Huyền, triệu chứng thường gặp do viêm phúc mạc màng bụng có thể gồm:

Đau bụng: Có thể đau âm ỉ hoặc dữ dội, đôi khi không rõ ràng.

Dịch lọc đục: Dấu hiệu đặc trưng nhất.

Sốt: Nhưng không phải tất cả bệnh nhân viêm phúc mạc đều sốt.

Phản ứng thành bụng: Thường xuất hiện muộn hơn khi viêm đã lan rộng.

Đôi khi các triệu chứng đều chưa rõ ràng, thậm chí có bệnh nhân khởi phát chỉ là bị rối loạn tiêu hóa (đi ngoài phân lỏng hoặc nhiều lần).

Bác sĩ mách cách phòng tránh viêm phúc mạc khi lọc màng bụng ngoại trú - Ảnh BSCC

Tuân thủ quy trình vệ sinh để phòng tránh bệnh

BSCK2 Nguyễn Thị Huyền nhấn mạnh, nguyên nhân chủ yếu gây viêm phúc mạc phổ biến nhất là nhiễm khuẩn do thao tác không vô trùng khi thay dịch. Ngoài ra, nhiễm trùng từ vị trí catheter (ống thông) lan vào khoang bụng cũng có thể xảy ra. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ quy trình vệ sinh, quy trình thay dịch của bệnh nhân.

Vì vậy, để phòng ngừa biến chứng này, bệnh nhân cần vệ sinh tay đúng cách bằng xà phòng, nước sát khuẩn; Đeo khẩu trang khi thay dịch; Thao tác trong phòng sạch, tránh gió lùa; Vệ sinh chân catheter hàng ngày, theo dõi dấu hiệu sưng/đỏ quanh ống thông.

Khi có dấu hiệu nghi ngờ, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán viêm phúc mạc theo quy trình kết hợp các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng với các bước sau:

- Xét nghiệm dịch lọc: Số lượng bạch cầu đa nhân trung tính >100/mm³ (trên 50% là BC đa nhân).

- Nuôi cấy dịch lọc màng bụng: Xác định vi khuẩn gây bệnh ( E.coli, trực khuẩn mủ xanh, tụ cầu, nấm...)

- Xét nghiệm dịch lọc tìm trực khuẩn lao: Nhuộm soi, PCR lao nếu nghi ngờ.

- Cấy máu: Đánh giá nhiễm trùng huyết kèm theo.