Dưới đây là 7 xúc cảm bốc đồng bạn cần tránh bằng mọi giá:
1. Đưa ra quyết định khi đang cảm xúc quá mức
Khi ai đó chen ngang xe bạn trên đường hay sếp hạ uy tín bạn trong cuộc họp, mọi tế bào trong cơ thể bạn gào thét đòi hành động ngay lập tức. Bạn muốn gửi đi tin nhắn chỉ trích lúc 2 giờ sáng, hoặc hùng hồn xông vào phòng sếp để nghỉ việc với một phong thái đầy hùng hồn.
Vấn đề là, khi bạn đang ngập tràn cảm xúc, vỏ não trước trán (phần chịu trách nhiệm tư duy lý trí) cơ bản bị ngắt kết nối. Lúc này, bạn hành động theo hạch hạnh nhân, nơi có khả năng hoạch định chiến lược không khác gì một đứa trẻ đang hưng phấn vì caffeine.
2. Cho lời khuyên khi người khác chưa hỏi
Bạn nhìn thấy bạn mình mắc cùng một sai lầm trong tình cảm lần thứ 5 và giải pháp dường như quá rõ ràng đến mức bạn muốn lay họ tỉnh ra. Đó là phản ứng tự nhiên. Chúng ta thực sự muốn cứu người khác khỏi chính họ và thôi thúc chia sẻ sự khôn ngoan của mình mang lại cảm giác như là tình yêu thuần khiết.
Nhưng thông thường, lời khuyên không được hỏi lại truyền tải thông điệp: “Tôi không tin bạn có thể tự mình giải quyết vấn đề này”. Ngay cả khi bạn hoàn toàn đúng, người khác hiếm khi cảm ơn bạn vì đã chỉ ra điểm mù của họ mà không có sự cho phép.
Thay vì lao vào chế độ "sửa chữa", hãy thử nói: “Nghe thật khó khăn. Bạn cảm thấy thế nào về chuyện này?” hoặc “Bạn muốn tôi lắng nghe thôi, hay bạn muốn tôi đưa ra ý kiến?” Cách tiếp cận này tôn trọng quyền tự quyết của họ trong khi vẫn mở cánh cửa nếu họ cần đến góc nhìn giá trị của bạn. Tất nhiên, những mối lo ngại về an toàn thực sự là khác. Nếu ai đó đang gặp nguy hiểm, hãy lên tiếng mà không cần chờ đợi.
3. Lờ đi các triệu chứng cơ thể dai dẳng
Những vấn đề sức khỏe nhỏ có thể trở thành vấn đề lớn nếu không được kiểm tra và can thiệp sớm hầu như luôn dễ dàng hơn là quản lý khủng hoảng. Tất cả những lời biện minh như do công việc đợt này quá bận, do căng thẳng, mệt mỏi, hoặc chỉ là do tuổi tác… có thể là sự thật nhưng nó cũng có thể là một vấn đề. Một vấn đề có thể điều trị dễ dàng hơn rất nhiều nếu được phát hiện ngay bây giờ. Hãy đặt lịch hẹn, làm xét nghiệm, hỏi bác sĩ. Cơ thể là thứ duy nhất bạn có, hãy đối xử với nó bằng sự quan tâm xứng đáng.
4. “Bơ” ai đó thay vì có một cuộc trò chuyện khó khăn
Tại sao phải chịu đựng một cuộc trò chuyện khó xử khi bạn chỉ cần... không trả lời? Sự hấp dẫn là không thể phủ nhận. Không có đối đầu, không cần phải chứng kiến nỗi đau, không cần phải lắp bắp giải thích. Nhưng bỏ mặc im lặng lại tạo ra một vết thương tâm lý âm ỉ cho cả hai bên.
Người bị bỏ lại sẽ trải qua sự bối rối, tự trách và cuối cùng là sự oán giận, trong khi bạn phải mang theo gánh nặng của công việc chưa hoàn thành. Ngay cả một tin nhắn ngắn, chân thật cũng tốt hơn sự im lặng. Có thể họ sẽ phản ứng tiêu cực, nhưng ít nhất bạn có thể tự nhìn vào gương và biết rằng mình đã hành động một cách chính trực.
5. Hứa hẹn những điều bạn không thể thực hiện
Khi ai đó nhờ giúp đỡ, câu nói “Tất nhiên rồi!” tức thì hoạt động như một chất bôi trơn xã hội. Nó tránh được sự thất vọng, khiến bạn trông có khả năng và cho bạn thời gian để tính toán sau. Dĩ nhiên, bạn có thể giúp họ chuyển nhà, trông trẻ và nướng 50 cái bánh cupcake cho quỹ từ thiện của trường… Tất cả trong khi bạn đang làm thêm giờ và quản lý khủng hoảng gia đình của riêng mình.
Nhưng sự nhẹ nhõm tức thì khi nói đồng ý sẽ bị xóa sổ khi thực tế ập đến và bạn nhận ra mình đã quá lời đến mức rơi vào một tình huống bất khả thi. Mỗi lời hứa bị thất hứa sẽ làm xói mòn sự chính trực và lòng tin của người khác đối với bạn.
Thà làm người khác thất vọng ngay từ đầu bằng lời từ chối chân thành “Tôi rất muốn giúp, nhưng tôi không thể cam kết điều đó lúc này” còn hơn là để họ thất vọng vào lúc họ trông cậy vào bạn. Sự đáng tin cậy luôn thắng sự dễ dãi.
6. Nhắc lại lỗi lầm cũ trong lúc cãi vã hiện tại
Khi bạn đang cãi nhau về chuyện rửa bát và đột nhiên bạn nhớ ra câu nói vô tâm mà đối tác của bạn đã thốt ra 3 năm trước, điều đó mang lại cảm giác như bạn vừa tìm thấy một vũ khí hoàn hảo. Rốt cuộc, tại sao phải giới hạn bản thân chỉ trong vấn đề hiện tại khi bạn có cả một kho vũ khí gồm những lời oán giận trong lịch sử?
Cách tiếp cận này được các nhà tâm lý học gọi là “kitchen sinking” (đưa mọi thứ vào cuộc cãi vã), mang lại cảm giác thỏa mãn mãnh liệt trong khoảnh khắc. Cuối cùng, bạn có thể giải quyết mọi thứ đã làm bạn khó chịu. Nhưng điều thực sự xảy ra là bạn đã đánh bật mọi cơ hội giải quyết vấn đề ban đầu, đồng thời tạo ra những vết thương mới.
Hãy chỉ tập trung vào vấn đề hiện tại. Giải quyết từng xung đột một, nếu không bạn sẽ không bao giờ giải quyết được bất cứ điều gì.
7. Giả định bạn biết người khác đang nghĩ gì hoặc cảm thấy gì
Bạn thấy đồng nghiệp đảo mắt trong buổi thuyết trình của mình và bạn ngay lập tức biết chính xác điều đó có nghĩa là gì: Họ nghĩ ý tưởng của bạn thật ngớ ngẩn, họ không tôn trọng bạn và có lẽ họ đang nói xấu bạn sau lưng. Sự chắc chắn đó mang lại cảm giác không thể lay chuyển nhưng hành động đảo mắt đó có thể là do kính áp tròng, một tin nhắn từ con cái, hoặc nỗi lo lắng của chính họ về phần thuyết trình tiếp theo.
Sự thật là chúng ta gây ra rất nhiều tổn hại cho các mối quan hệ khi ta cho rằng mình có thể đọc được suy nghĩ và phóng chiếu nỗi sợ hãi cùng kinh nghiệm của bản thân lên hành vi của người khác. Thay vì xây dựng những câu chuyện phức tạp về động cơ của người khác, hãy thử sự tò mò. Hãy hỏi thẳng người đó xem họ đang nghĩ gì. Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng không phải mọi chuyện đều xoay quanh bạn.