Ngày 24/4, Báo KH&ĐS có bài viết “Hà Nội “quên” 106 cây xanh trong dự án đường sắt Nhổn - Ga Hà Nội?” phản ánh về tình trạng các cây xanh bị di dời thuộc giai đoạn 3 tuyến đường sắt đô thị Nhổn – Ga Hà Nội đang bị bỏ quên, nhiều cây đã chết.
BeePro là doanh nghiệp có nhiều kinh nghiệm?
Theo tìm hiểu của phóng viên, tuy các cây xanh này di dời chỉ sau khi có văn bản chấp thuận của Sở Xây dựng Hà Nội, nhưng Sở Xây dựng Hà Nội không quản lý việc di dời cũng như chăm sóc cây. Thay vào đó, các phần việc này thuộc về Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) và các nhà thầu (doanh nghiệp) thực hiện dự án.
Liên hệ với MRB, đơn vị này đã hẹn gặp làm việc, nhưng sau đó đã hủy cuộc hẹn vì lý do khách quan, và trả lời bằng Thông cáo báo chí.
Trong thông cáo này, MRB cho biết đã phối hợp với Sở Xây dựng, Công ty BeePro và các cơ quan liên quan đã tổ chức họp, khảo sát hiện trường, kiểm tra hồ sơ năng lực, đề xuất phương án đánh chuyển của Công ty BeePro. Sau khi xem xét, UBND TP Hà Nội đã chấp thuận phương án di dời cây của BeePro và giao MRB đàm phán để thí điểm thực hiện dịch chuyển cây xanh.
Nhận định về năng lực của BeePro, văn bản này nêu rõ: “Công ty BeePro được lựa chọn trên tiêu chí có nhiều kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực thi công, thiết kế và di dời cây xanh môi trường”.
Trong khi đó, theo tìm hiểu, BeePro chưa bao giờ là một doanh nghiệp có kinh nghiệm trong việc chặt hạ, di dời và chăm sóc cây xanh. Dù được thành lập từ năm 2010, nhưng BeePro hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực vận tải.
Công trình di dời cây xanh tại Kim Mã, BeePro cũng không trực tiếp thực hiện thi công, mà là thuê Công ty CP Tư vấn và Đầu tư xây dựng CCIC Hà Nội thực hiện.
Ghi nhận năm 2015, doanh nghiệp này còn bị Thanh tra Xây dựng quận Nam Từ Liêm xử phạt vì tiến hành xây dựng các hạng mục trên đất thuê làm bãi đỗ xe: 99 Phạm Hùng – nơi BeePro đăng ký làm địa chỉ kinh doanh.
Đến nay, tuy đã thay đổi đăng ký kinh doanh, ngành nghề chính của BeePro là xây dựng nhà ở, ngoài ra chỉ có Bán buôn nông, lâm sản nguyên liệu (trừ gỗ, tre, nứa) và động vật sống, không hề liên quan đến chăm sóc cây xanh.
Thời điểm năm 2016, Tổng Giám đốc của BeePro là ông Trần Vương Long, nhưng đến nay, ông Long đã không còn nắm giữ chức vụ gì trong BeePro.
Thay vào đó, ông Long lại tiếp tục lập ra một doanh nghiệp chuyên vận tải khác – Gonow – sàn giao dịch vận tải hành khách từng được Viettel Telecom chọn làm đối tác toàn diện để phát triển ứng dụng đặt xe.
Do đó, không hiểu tại sao MRB, hay cao hơn là Sở Xây dựng Hà Nội lại đánh giá BeePro là "có nhiều kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực thi công, thiết kế và di dời cây xanh môi trường” để giao làm đơn vị thực hiện dự án?!
50 triệu đồng mỗi năm để chăm 1 cây?
Thông cáo báo chí của MRB cũng cho biết, sau khi di dời cây, MRB luôn có cán bộ theo dõi sát sao. 5 tháng sau, MRB cùng đoàn làm việc của thành phố tiếp tục kiểm tra vườn ươm và xác nhận 95% các cây sau di chuyển có dấu hiệu hồi sinh và phát triển tốt.
Tuy nhiên, MRB cũng cho biết, trong hợp đồng quy định về thời gian chăm sóc cây xanh tại vườn ươm sau khi đánh chuyển là tối đa 12 tháng kể từ ngày hạ gốc tại vườn ươm.
Sau khi hết hạn hợp đồng, MRB đã có văn bản báo cáo Sở Xây dựng đề nghị hướng dẫn MRB và Công ty BeePro thực hiện di chuyển, trồng lại và chăm sóc cây từ vườn ươm. Đến nay, MRB vẫn chưa nhận được phản hồi của Sở Xây dựng.
Thông cáo cũng cho biết, tại các cuộc họp với Công ty BeePro, MRB vẫn đề nghị và nhiều lần có văn bản đôn đốc, yêu cầu Công ty tiếp tục chăm sóc cây xanh cho đến khi Thành phố có hướng dẫn cụ thể về địa điểm trồng cây.
Ghi nhận đến tháng 7/2018, BeePro cũng đã có các văn bản đề nghị Sở Xây dựng thanh toán số tiền đã ký kết theo hợp đồng và có hướng dẫn về việc xử lý số cây trên.
Cụ thể, do việc di dời cây xanh này là lần đầu tiên, nên các loại chi phí sẽ do BeePro khái toán trước, Sở Xây dựng và MRB xét duyệt chi. Được biết, mức chi phí do BeePro đưa ra là trên 5,5 tỷ đồng cho 106 cây trên. Nghĩa là việc di dời, chăm sóc mỗi cây 1 năm tiêu tốn của Hà Nội gần 50 triệu đồng.
Ngoài dự án di dời xây xanh Kim Mã, BeePro còn là đơn vị được lựa chọn để di dời gần 1000 cây xanh để thi công tuyến đường Vành đai 3. Đơn giá mà BeePro đề xuất cho dự án này là hơn 9,5 tỷ đồng.
Đến tháng 9/2019, đoàn liên ngành của Sở Xây dựng cho biết đề xuất trên của BeePro là đúng và yêu cầu MRB phải thanh toán.
Cũng lưu ý rằng, thời điểm tháng 9/2019, đoàn liên ngành của Sở Xây dựng đã không còn liên hệ được với BeePro. Dù trước đó 5 tháng, tháng 4/2019, BeePro vẫn có văn bản kiến nghị lên UBND TP Hà Nội.
Tuy nhiên, sau khi thanh toán tiền, số phận của các cây xanh này như thế nào thì không hề được đề cập. Và nhiều khả năng, số cây này sẽ dần biến mất như BeePro - doanh nghiệp đề nghị di dời thay vì chặt hạ.
Không rõ dựa vào đâu mà BeePro – một đơn vị đến nay là doanh nghiệp không rõ địa chỉ – lại được “chọn mặt gửi vàng” trong dự án này. Cũng không rõ tại sao Hà Nội lại chấp nhận đơn giá 5,5 tỷ đồng cho việc di dời, chăm sóc 106 cây xanh trong 1 năm (theo hợp đồng) của Beepro.
Lãnh đạo Sở Xây dựng, MRB hay rộng hơn là UBND TP Hà Nội sẽ tính toán và chăm sóc số cây này như thế nào, khi BeePro đã "không còn liên lạc được"?